Beslenme ve Kalp
​
Günümüzde kalp hastalıkları tüm dünyada olduÄŸu gibi ülkemizde de en sık karşılaşılan ölüm nedenleri arasındadır.Daha uzun ve saÄŸlıklı bir yaÅŸam için beslenme alışkanlıklarımızın düzenlenmesi gerekir. EÄŸer böyle bir hastalık durumu riski taşıyorsak doktor ve beslenme uzmanı iÅŸbirliÄŸi ile önlem almak kendimiz için yapabileceÄŸimiz en doÄŸru tercihtir.
DeÄŸiÅŸtirilemeyen ölçütler: YaÅŸ, cinsiyet, ailede kalp hastalığı öyküsü gibi bizim önüne geçemediÄŸimiz etmenlerdir.
DeÄŸiÅŸtirilebilen ölçütler: SaÄŸlığımızı sürekli kılmak ve hastalıklardan korunmak için doÄŸru alışkanlıklar edinerek önüne geçebileceÄŸimiz risk faktörleridir.
-
Sigara kullanımı
-
Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon/ kan basıncı 140/90mmHg’ ın üzerinde olması)
-
Hiperkolesterolemi (total kolesterol 200 mg/dl’ın üzeri, LDL 130 mg/dl’ın üzeri)
-
DüÅŸük HDL-kolesterol deÄŸeri (<40 mg/dl)
-
Şeker hastalığı
-
Aşırı alkol tüketimi
-
Fiziksel aktivite yetersizliÄŸi
-
Şişmanlık
-
Stresli bir yaÅŸam
​
Değiştirilebilen faktörlerden de anlaşılacağı gibi kalp rahatsızlıkları sağlıklı beslenme ve doğru alışkanlıklarla önlenebilen, oluştuktan sonra ise tıbbi beslenme tedavisi ve yaşam tarzının düzenlenmesiyle iyileştirilebilen hastalıklardır.
KOLESTEROL VE KALP DAMAR HASTALIKLARI
Yüksek kan kolesterol düzeyinin kalp hastalıkları ile iliÅŸkili olduÄŸu ve kan kolesterol düzeyindeki düÅŸüÅŸün kalp hastalıkları riskini önemli ölçüde azalttığı bilinen bir gerçektir.
Kolesterol nedir?
Hayvansal kaynaklı besinlerde ve tüm hücrelerde bulunan mum yapısında yaÄŸ benzeri maddelerdir.
Kan kolesterolü nedir?
Kanımızda bulunan kolesteroldür. Ä°ki kaynağı vardır. Vücudumuz bizim için gerekli olan kolesterolün bir kısmını yapar ancak diÄŸer kısmı besinlerden gelir.
Diyet kolesterolü nedir?
Yalnızca hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur. Bitkisel kaynaklı besinler yaÄŸ içerseler bile kolesterol içermezler.
Ä°yi kolesterol ve kötü kolesterol nedir?
Kolesterol kanımızda lipoproteinler diye isimlendirilen taşıyıcılar ile taşınır. Ä°yi ve Kötü kolesterol olarak bildiklerimiz bu taşıyıcılarıdır.
Ä°yi kolesterol ( HDL-Kolesterol )
Dokularımızdaki kolesterolü toplayıp dışarı atar bu nedenle iyi kolesterol olarak bilinir. Yalnızca vücutta bulunur, besinlerin içinde bulunmaz.
Kötü Kolesterol ( LDL-Kolesterol )
Kolesterolü dokulara taşır ve damarlarımızda kolesterolün birikmesine neden olur, bu nedenle kötü kolesterol olarak bilinir. Ä°yi kolesterol gibi sadece vücudumuzda yapılır, besinlerle alınamaz. Kanımızda toplam kolesterolün ve LDL kolesterolün yüksekliÄŸi ile HDL kolesterolün düÅŸüklüÄŸü kalp hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle kalp hastalıklarından ve eÄŸer böyle bir hastalığımız varsa tedaviyi desteklemek amaçlı az yaÄŸlı az kolesterollü beslenme önerilerini uygulamamızda yarar var.
KALP SAÄžLIÄžIMIZ Ä°ÇÄ°N BESLENME ÖNERÄ°LERÄ°
1. YaÄŸ tüketiminizi sınırlayın:
Yiyeceklerle aldığımız günlük enerjinin yağlardan gelen kısmı %30 u geçmemelidir. Her an bu hesaplama yapılamayacağı için daha pratik çözümlerle yağ tüketimimizi sınırlayabiliriz.
•Mutfağınızı ve kullandığınız yaÄŸları tanıyın.
​
Beslenme mutfakta baÅŸlar ve kalbinizi korumaya mutfağınızda kullandığımız yaÄŸ çeÅŸitlerini tanıyarak baÅŸlayabilirsiniz. Ä°ÅŸe katı yaÄŸları mutfağınızdan çıkartarak baÅŸlayın ( margarin, tereyağı, kuyruk yağı, iç yağı vb.). Bunların yerine ayçiçeÄŸi yağı, mısırözü yağı, zeytin yağı, ve fındık yağını tercih edin. Tek tip yaÄŸ tüketmek yerine sıvı yaÄŸları kullandığınız yemeÄŸe göre çeÅŸitlendirin çünkü her birinin içindeki doymamış yaÄŸlar kan yaÄŸlarını düÅŸürmede ve iyi kolesterolümüzü artırıcı etkiye sahiptir. Zeytinyağını salatalarda, yemeklik olarak kullandığınız diÄŸer sıvı yaÄŸları ise karışım ÅŸekline tüketiniz.
•PiÅŸirme yöntemlerini doÄŸru tercih edin.
Mutfağınızdan katı yaÄŸları çıkardıktan sonra yapmanız gereken ikinci önemli adım piÅŸirme yöntemlerinizin doÄŸru tercihi olmalıdır. Kızartma ve kavurmalardan uzak durmalı; daha çok haÅŸlama, kendi suyunda piÅŸirme, ızgara ya da fırında piÅŸirme yöntemlerini tercih etmeliyiz. Bu ÅŸekilde aşırı yaÄŸ alımını sınırlamakla kalmayıp yemeÄŸimizin besin kalitesini de artırmış oluruz. Yemekleri piÅŸirirken fazla yaÄŸ kullanmamak, 1 kilogram sebzeye 2 yemek kaşığı sıvı yaÄŸdan fazlasını eklememeli ve et kullandığımız yemeklerin içine yaÄŸ koymamak soframızda yaÄŸ tüketimini sınırlamanın pratik yöntemleridir.
•YediÄŸiniz besinleri tanıyın.
Besin etiketlerini okuyun, aşırı yaÄŸlı besinlerden ve içeriÄŸini bilmediÄŸiniz her türlü yiyecekten kaçının. Daha az yaÄŸ içeriÄŸi olan besinleri beslenmenize katın. Bu konuda gerekirse bir uzmandan yardım alın.
•Etiketleri okuyun ve az yaÄŸlı ürünleri tercih edin.
Kolesterol hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur ancak bu gruptaki besinlerin tamamen beslenmemizden çıkarılması bizi daha farklı hastalıklarla karşı karşıya getirir. Bu nedenle hayvansal kaynaklı süt, peynir, yoÄŸurt, et gibi ürünlerin yaÄŸsız ya da az yaÄŸlı olarak tüketilmesi uygundur. Et seçiminde yaÄŸsız dana eti ya da derisi alınmış kanatlı hayvan etleri tercih edebilirsiniz.
​
•Kırmızı ve beyaz et tüketiminde tercihlerinizi doÄŸru belirleyin.
Kalp rahatsızlığına sahip bireylerde kırmızı et tüketiminin haftada fazla en iki kez iki köfte kadarı ( yaklaşık 60 g ) aÅŸmaması gerekmektedir. DiÄŸer günlerdeki et tüketimi ise beyaz et olmalı ve günde beÅŸ köfteyi (yaklaşık 150g ) aÅŸmamalıdır. Etlerin yaÄŸsız kısmı tercih edilmeli ve mevsimine göre haftada iki kez beslenmemizde balığa yer verilmelidir.
•Atıştırmalarınızda az yaÄŸlı yiyecekler tercih edin.
Ana öÄŸünler arasında tükettiÄŸiniz atıştırmalık yiyecekleri cips, pasta, kek gibi yaÄŸ içeriÄŸi yüksek yiyecekler yerine meyve, sebze, hafif kahvaltılıklar ya da az yaÄŸlı ürünlerden tercih edin.
•Diyetinizde posa tüketimini artırın:
Posa vücudumuzda kolesterolü düÅŸürücü etkiye sahiptir ve diyetimizle aldığımız posa miktarını artıran pratik çözümleri hayatımıza yerleÅŸtirerek kalp saÄŸlığımızı koruyabiliriz.
•Günde en az beÅŸ porsiyon sebze ve meyve tüketin.
YaÄŸ içeriÄŸi düÅŸük kolesterolü düÅŸürücü etkisi olan posadan zengin sebze meyvelerin kalp saÄŸlığımız için önemli bir yeri vardır. Günden en az beÅŸ porsiyon tüketilmesi ve kabuklu yenilebilenlerin kabuÄŸuyla birlikte tüketilmesi tercih edilmelidir.
•Rafine ürünler yerine tam tahılları ve ürünlerini tercih edin.
Günlük enerjimizin büyük bir kısmını tahıllardan karşılarız ve bu grupta seçim yaparken tam taneli tahılları tercih etmemiz posa tüketimini artıracağından kalp saÄŸlığımız için iyi bir koruma yöntemidir. Bunun yanında bu ürünlerin n. besleyici deÄŸeri de rafine ürünlere göre daha fazladır. Beyaz ekmek yerine tam buÄŸday ekmeÄŸi, pirinç yerine bulgur tercihi bize hem doygunluk hissi verir hem de kalp saÄŸlığımız açısından posa tüketimimizi artırıp kan yaÄŸlarını düÅŸürür. Yulaflı ürünlerde de posa içeriÄŸinden yüksek tercih edilmesi tavsiye edilen yiyecek türlerindendir.
•Haftada en az iki kez kurubaklagil tüketin.
Nohut, mercimek, kuru fasulye gibi bakliyatlar posa yönünde zengin besinlerdir aynı zamanda besin deÄŸeri de yüksektir. Haftada en az iki kez kurubaklagil tüketimi hem kaliteli beslenmemize hem de kalp saÄŸlığımızı korumaya yardımcıdır.
•Kiloluysanız fazla kilolarınızdan kurtulun, Ä°deal Vücut ağırlığınızı koruyun.
Günümüzün en önemli saÄŸlık sorunu haline gelen vücutta aşırı yaÄŸ kütlesi olarak tanımlanan obezite, kalp hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür. Vücudumuzdaki aşırı yaÄŸlanma kan yaÄŸlarımızın da yükselmesine sebep olur. Bu nedenle kilo problemimiz varsa öncelikle ideal ağırlığımıza ulaÅŸmalıyız.
UNUTMAYIN!!! UZMAN DENETÄ°MÄ° DIÅžINDA KENDÄ° KENDÄ°MÄ°ZE UYGULADIÄžIMIZ DÄ°YETLER, HIZLI KÄ°LO VERME YÖNTEMLERÄ° KAN YAÄžLARIMIZIN DAHA DA YÜKSELMESÄ°NE VE KALP HASTALIÄžI RÄ°SKÄ°NÄ°N ARTMASINA SEBEP OLUR.
BÖYLE BÄ°R PROBLEMÄ°NÄ°Z VARSA DÄ°YETÄ°SYEN, DOKTOR Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ Ä°LE AÄžIRLIK DENETÄ°MÄ° PROGRAMINA KATILMANIZ GEREKMEKTEDÄ°R.
4. Aktif olun ve düzenli bir fiziksel aktivite yapmaya çalışın.
Hareketsiz bir yaÅŸam ÅŸekli Obezite için en önemli sebepler arasında görülmesinin yanı sıra kalp hastalıkları için de risk faktörüdür. Oysaki aktif bir yaÅŸam kan kolesterol ve trigliserid seviyelerini normalde tutar ve HDL kolesterol seviyesini artırır. Ağırlık denetiminin de vazgeçilmez bir parçası olan fiziksel aktivite aynı zamanda stresi kontrol etmeye ve kan basıncını düÅŸürmeye yardımcıdır.
5. Kan Basıncınız yüksekse (hipertansiyon) kontrol altına alın.
Hipertansiyon da kalp krizi ve felç gibi durumlar için önemli risk faktörüdür. ideal kilonun korunması, ÅŸiÅŸmanlık söz konusu ise zayıflamak, fiziksel aktiviteyi artırmak, sigara ve alkolden uzak durmak ve tuz tüketiminizi önerilene göre sınırlamak ya da kullanmamak kan basıncını kontrol altına almak için ilaç tedavisi dışında uygulanabilecek en etkili yöntemlerdendir.
6. Sigara içmeyin.
Sigara kullanımı kalp atım hızını artırırken, kan basınıcının da yükselmesine sebep olur. Aynı zamanda iyi kolesterolü düÅŸürür ve kan pıhtılaÅŸmasını artırıp kalp krizine neden olabilir.
7. Alkol alımının sınırlandırın.
Alkol tüketimi ve kan basıncı arasındaki kuvvetli iliÅŸki kalp rahatsızlıklarından korunmak için alkol tüketiminin de sınırlandırılmasının en büyük nedenlerindendir. Uzmanlar tarafından önerilen miktar eÄŸer ille olacaksa bayanlarda 1 birim, erkeklerde 2 birim alkolü geçmemesidir. Ä°çerik olarak erkeklerin 30 ml, kadınların 15 ml etil alkolü geçmemesi önerilmektedir. En sık tüketilen bazı alkollerin 30 ml etil alkol içeren miktarları aÅŸağıdadır.
Ä°çki çeÅŸitleri30 ml etil alkol içeren miktarlar
Bira 720
Rakı 60
Åžarap 300
Viski 60
​
Kalp Damar Cerrahisi